“Dankzij het internet, allerlei apps en de opkomst van de robotisering kunnen ouderen langer thuisblijven. Automatisering in de zorgsector heeft zo zijn voordelen. Maar is iedereen daar wel zo gelukkig mee? Is het een zegen of moeten we ons zorgen maken over deze ontwikkeling?
Het wereldwijde internetverkeer zal de volgende vijf jaar verdrievoudigen. Een groot deel van dat verkeer zal worden ingenomen door apparaten die met elkaar in verbinding staan. Je smartphone met je koelkast bijvoorbeeld. Of slimme gezondheidsmeters, zoals hartslagmeters of stappentellers die we nu al volop gebruiken wanneer we een eindje gaan joggen of fietsen. De snelste groeiers zijn de zogenaamde gezondheidswearables. Apparaten die informatie doorgeven over het gedrag en de gezondheid van anderen. Zoals de laptop van het familielid die via allerlei sensoren in huis kan weten of oma haar dagelijkse douche al genomen heeft. Het aantal internetverbindingen van dit soort apps zal vervijfvoudigen van 144 miljoen in 2015 tot 729 miljoen in 2020. Begin juni gaf Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Maggie De Block aan 3,25 miljoen euro uit te trekken voor proefprojecten met gezondheidsapps.
Ronddwalende ouderen
Misschien ligt oma van dit soort zaken niet wakker. Maar de kans is groot dat je grootmoeder, en met haar vele andere hulpbehoevende bejaarden, ’s nachts wel vaak wakker is en begint rond te dwalen. Want het is onder meer dit soort gedrag dat familieleden zorgen baart. Wat doe je dan wanneer ze alleen thuis is? Of met ouderen ’s nachts op wandel in de zorgcentra? Juist op dat moment is er minder personeel aan de slag en kan niet iedereen continu in de gaten gehouden worden.
De meerderheid van de ouderen wil zo lang mogelijk veilig thuis blijven wonen. Het Belgische bedrijf SENSO2ME ontwikkelde samen met UGent een oplossing voor mantelzorgers waarbij sensoren ongewone situaties melden aan zorgverleners of familie van alleenstaande ouderen. Alain Van Buyten van SENSO2ME legt uit. “Er bestaan al een aantal projecten, zoals de proeftuinen, maar die kunnen na 10 jaar nog altijd niet zonder subsidies. Wij wilden een betaalbaar systeem voor kwetsbare ouderen, een dat zonder enige technische kennis gebruikt kan worden en dat 100% veilig is, ook op het gebied van het versturen van alle gegevens. …”
Hulp op afstand
“Het systeem bestaat uit kleine, intelligente sensoren met alarmknoppen in elke kamer in de woning van de zorgbehoevende oudere. De sensoren zijn bestand tegen water en vocht, en kunnen dus bijvoorbeeld in de douche geplaatst worden. De oudere kan ook een alarmknop bij zich dragen. Door daarop te drukken worden de mantelzorgers onmiddellijk via een sms, e-mail of telefoon verwittigd. Bij bepaalde onrustwekkende situaties verwittigt het systeem automatisch de zorgverleners. Ook wanneer de oudere zelf niet meer in staat is om de knop in te drukken, bijvoorbeeld na een val. De mantelzorger kan na de automatische verwittiging de informatie raadplegen via de mobiele telefoon, tablet of computer en dan de juiste actie te ondernemen. Deze automatische meldingen kunnen individueel worden ingesteld. Zo kan een paar uur van inactiviteit overdag perfect normaal zijn voor de ene oudere maar ongewoon voor de andere. Het systeem laat dus een gepersonaliseerde aanpak toe, waarin de mantelzorger of zorgcentrale een cruciale rol speelt. Die kan op basis van de activiteit van de oudere, die meteen in kaart wordt gebracht, een beter oordeel vormen over sociale isolatie, nachtrust enz. … Het zijn juist deze aspecten die tot nu toe vaak onzichtbaar blijven voor de zorgverstrekkers. Het systeem laat zelfs toe om vanop afstand de temperatuur in huis na te kijken, wat vooral in strenge winters of tijdens een hittegolf heel nuttig kan zijn.”
“Ouderen behouden een groot deel van hun privacy. Ze hebben op elk moment inspraak en kunnen het systeem zelf uitzetten. Voor het comfort van de mantelzorger kunnen alarmberichten uitgeschakeld worden in bepaalde periodes of naar een andere mantelzorger of meldkamer gestuurd worden.
Het systeem is ook perfect bruikbaar in rusthuizen en zorgorganisaties. Verplegers kunnen dan bijvoorbeeld nagaan of de oudere ’s nachts de kamer verlaat. En je kan het meenemen en overal aansluiten waar je ook gaat wonen.”